LĐBCVN - Cần điều chỉnh điều lệ giải theo hướng nào...?

Từ thông tin thêm đội nữ Hòa Phát Hưng Yên giải tán:

Ảnh: TOÀN NGUYỄN

Sau bài viết “Không cho cầu thủ thi đấu 2 hạng trong cùng 1 năm?” của tác giả THU PHƯƠNG trên BCSG (Thứ ba ngày 19 tháng 1 năm 2016), trong buổi họp mặt Bóng chuyền phía Nam mừng Xuân Bính Thân 2016 tại Trung tâm Văn hóa Thể thao Quân đoàn 4, trước những câu hỏi bên lề của nhiều đại biểu về hàng loạt vấn đề xung quanh những phân tích của bài báo trên, TS Nguyễn Thành Lâm, Phó Chủ tịch phụ trách chuyên môn của LĐBCVN đã cho biết tới đây, Ban Thi đấu – Trọng tài sẽ tham mưu để lãnh đạo LĐBCVN quyết định và có thông báo chính thức để làm rõ hơn về những việc được nhiều người quan tâm hiện nay.

Tuy nhiên, mới đây lại có thêm thông tin về việc đội bóng chuyền nữ Hòa Phát Hưng Yên sẽ giải tán, không tham dự giải VĐQG PV Gas 2016, thế nên việc trước chưa tỏ, việc sau lại đến càng khiến dư luận tù mù hơn.

Để rộng đường công luận, BCSG xin tiếp tục có đôi điều trao đổi về những quy định trong bản điều lệ giải (số 01/ĐL-LĐBCVN, ký ban hành ngày 13/1/2016) để các phía liên quan có dịp nghiên cứu, trao đổi, góp ý thêm nhằm giúp cho việc triển khai và tổ chức giải VĐQG 2016 được rõ ràng, thuận lợi hơn.

Thực tế chưa hẳn đi cùng con đường với bản điều lệ?

Điều mà nhiều người trong giới chuyên môn bóng chuyền đều thấy rõ, không chỉ với năm 2016, chẳng ít diễn biến khác ….lẽ thường đã xuất hiện trước khi ban hành điều lệ giải hàng năm. Thế nhưng, các nhà soạn thảo thường cứ “bê’ gần như nguyên xi những gì được mặc định ở các năm trước đó làm quy chuẩn để áp dụng cho năm mới liền kề.

Có thể thấy rõ, gần nhất là giải năm 2014, chỉ có 10 đội nữ (Vietsov Petro và Bia SG Thái Bình Dương giải thể) và 11 đội nam (Tập đoàn Dầu khí QGVN xin rút); sang năm 2015 tiếp tục Quân khu 5 bỏ giải, thế nhưng ngay cả trong điều lệ năm 2016, dù được đánh giá là có nhiều bước cải tiến song rõ ràng, một số điểm quy định trong đó vẫn không tránh khỏi những lối mòn cũ.

Đơn cử, dù thông lệ vẫn biết là 12 đội nam và 12 đội nữ sẽ được chia thành 2 bảng, mỗi bảng có 6 đội để rồi đưa hẳn vào điều lệ về mã số và thứ tự xoay vòng, kể cả việc giải năm 2016 còn xếp hẳn mã số cho 4 đội (xếp hạng 5 và 6 mỗi bảng sau kết quả tổng của 2 vòng) ở vòng xếp hạng 9 – 12 chung cuộc, song vì sao người ta lại không thể xếp luôn mã số và thứ tự xoay vòng cho các tình huống đã từng xảy ra: bảng có 5 đội thế nào và nếu vòng giữ hạng chỉ có 3 đội, như ở giải nam các năm 2014 và 2015 ra sao?

Và giả như ở những mùa giải chỉ còn 10 đội tham dự (mỗi bảng 5 đội) như năm 2016 tới đây chẳng hạn, thế thì có tổ chức “vòng xếp hạng” – hay còn được gọi nôm na là vòng chung kết ngược hay không?

Ảnh: TOÀN NGUYỄN

Vẫn còn không ít những giả định cần nghiên cứu!

Nhiều người cho rằng, dù với giả định 10 đội thì không có đội xuống hạng nhưng đặt ra câu hỏi này không thừa bởi nếu xác định “Không” thì phải quy định hẳn, vì điều lệ giải 2016 ghi rõ “Vòng xếp hạng gồm các đội thứ 5 và thứ 6 của 2 bảng A, B” – đồng nghĩa không có 2 đội xếp thứ 6 thì 2 đội xếp thứ 5 có phải đấu với nhau 1 trận, dù là “thủ tục”, cho đúng quy định của điều lệ?

Bằng như ngược lại – do không có đội xuống hạng nên chẳng cần tổ chức vòng xếp hạng, thì cũng cần quy định rõ trong điều lệ để địa phương nào có ý định đăng cai vòng chung kết và vòng giữ hạng nam hoặc nữ, sẽ tính toán có nên xin tổ chức thêm 2 đêm chỉ để phục vụ cho 4 trận (bán kết và chung kết, xếp hạng 3 – 4) của nhóm trên?.

Bởi giả như, đầu tiên địa phương A sẳn sàng bỏ ra thêm hàng trăm triệu đồng, xin đăng cai tổ chức vòng II, vòng chung kết nào đó và chủ yếu là vòng xếp hạng do tự đánh giá trình độ chuyên môn thuộc tốp dưới hoặc để có chút ít lợi thế nếu chẳng may đội nhà sơ sẩy nhưng do giờ chót, chỉ có 10 đội tham dự nên xin rút vì việc tổ chức chẳng còn mang ý nghĩa gì mà thậm chí còn gây thêm sự lãng phí đối với họ thì BTC biết phải xoay sở thế nào?. 

Còn như với 11 đội tham dự, việc tổ chức bốc thăm để xác định lại mã số và thứ tự xoay vòng liệu có cần thiết đối với 3 đội dự vòng xếp hạng, hay là vẫn cứ được mặc định sẳn như điều lệ giải 2016 đã cải tiến với đủ 4 đội, theo đúng thông lệ: đội thứ 5 (bảng 5 đội) gặp đội thứ 6 (bảng 6 đội); đội thứ 5 (bảng 6 đội) gặp đội thua trận 1; đội thứ 5 (bảng 6 đội) gặp đội thắng trận 1.

Chưa hết, từ nhiều năm qua, việc xếp hạng 5 – 8 chung cuộc ở nhóm đội hạng 3 và hạng 4 của từng bảng sau kết quả tổng 2 vòng nhưng không qua thi đấu nên ít được sự quan tâm. Thế nhưng, nhiều người cho rằng kết quả xếp hạng mùa giải trước gắn liền đến việc phân cặp để bốc thăm phân bảng mùa sau nên việc này lại có ý nghĩa rất quan trọng và cần sự rạch ròi.

Thực tế cho thấy, nếu có 11 đội tham dự, việc so sánh này khá khập khiễng. Dù về tư cách đều là đội hạng 3 và 4 của mỗi bảng, nhưng một phía thi đấu tổng cộng 10 (bảng 6), còn bên còn lại tối đa chỉ có 8 trận (bảng 5) thì so sánh kiểu gì?

Đó là còn chưa kể, do là bốc thăm phân bảng theo từng cặp như từng thực hiện chỉ có giá trị tương đối nên tất nhiên, chưa giúp khẳng định bảng này thế nào so với bảng kia hoặc chắc chắn sẽ có độ vênh nhất định về trình độ giữa các đội khác bảng nhau, song nếu đủ 12 đội (bảng 6 đội), không ít mùa giải đã xuất hiện trường hợp đội xếp thứ 5 của bảng A (Thậm chí được 4 trận thắng), có thành tích chung cuộc hơn hẳn đội xếp thứ 4 bảng B (tổng cộng có 3 trận thắng) chẳng hạn, nhưng họ nào được xét xếp trên để lọt vào nhóm 5 – 8 chung cuộc.

Thế thì cần gì phải nêu về việc tính tổng trận thắng hay tổng điểm để so sánh và gộp về nhóm đội hạng 5 – 8, mà chỉ nên ngắn gọn: “Đội thứ 3 và thứ 4 mỗi bảng sẽ nằm trong nhóm 5 – 8” là đủ. 

Và chỉnh sữa theo cách nào để sát hợp hơn?

Với những phân tích trong bài “Không cho cầu thủ thi đấu 2 hạng trong cùng 1 năm?” như trên, có lẽ các nhà soạn thảo cần rà soát để tính toán lại cho phù hợp.

Trước hết, điều lệ giải các năm đều mặc định về quyền lợi của đơn vị chủ nhà: “Đội bóng thuộc đơn vị đăng cai được ưu tiên vào bảng sân nhà. Được quyền chọn trận đấu và đối thủ trong lễ khai mạc hoặc bế mạc”. 

Rõ ràng, về ngữ nghĩa, quy định này chỉ có giá trị đối với đội chủ nhà ở vòng I hoặc vòng II, thậm chí thêm ở vòng xếp hạng. Riêng vòng chung kết tranh hạng 1 – 4, nó sẽ không dễ được thực hiện, nhất là ở đêm thi đấu sau cùng. Bởi giả như đội chủ nhà thua ở bán kết và phải tranh hạng Ba chung cuộc, họ không thể yêu cầu Ban Tổ chức xếp chơi trận đấu cuối của giải, sau trận….chung kết.

Còn nữa, về phần Khen thưởng – kỷ luật, ngoài việc  giá trị giải thưởng cho cá nhân vẫn không nâng lên và cơ cấu không thay đổi theo hướng mở rộng dựa theo góp ý của công luận sau mùa giải 2015, thì quy định “Đội nào đăng ký không đủ VĐV thì không được thi đấu” sẽ không thật cần thiết vì ở phần Đối tượng và điều kiện dự giải, mục 4, đã ghi “Mỗi đội được đăng ký danh sách các thành viên theo quy định của Luật Bóng chuyền, tối đa 12 VĐV, tối thiểu là 10 VĐV”.

Ngoài ra, việc điều lệ giải năm 2016 quy định “Những đội không ở lại nhận thưởng thì không được lĩnh tiền thưởng” là điều ràng buộc đúng đắn để tăng thêm tính trách nhiệm của các đội bóng đối với công tác tổ chức. 

Tuy nhiên, nên chăng cần quy định hẳn “sẽ không được trao bất kỳ phần thưởng nào”, chẳng hạn. Thực tế nhiều năm qua đã cho thấy, hầu như việc này được thực hiện chưa thật nghiêm túc vì có đội chỉ cử 1 đại diện tham dự cũng chẳng hề bị chế tài gì. 

Đặc biệt, nhiều người từng ở lại chứng kiến một số lễ phát thưởng còn tự nhủ: “So với cơ cấu giải thưởng được công bố ở phía trước, nếu một đội “không ở lại nhận thưởng” sẽ “không được lĩnh tiền thưởng” là chuyện đương nhiên, thì sau đó họ có được nhận “Cúp, cờ và huy chương” – không phải là tiền, hay không?”. 

Kế tiếp, ở giải năm 2016, một việc khá hệ trọng có lẽ cần được những nhà tổ chức cùng các CLB khẳng định trước lễ bốc thăm phân bảng.

Như BCSG từng nhận định gần đây, do nam Đức Long Gia Lai (hạng 10) và nữ Tập đoàn Cao su Bình Phước (hạng 8) giải thể nên chiếu theo điều IV. Thể thức thi đấu “Căn cứ vào kết quả thi đấu giải VĐQG và giải hạng A năm 2015, các đội bốc thăm chia bảng theo cặp (1-2, 3-4, 5-6, 7-8, 9-10, nhất hạng A - nhì hạng A) chia làm 2 bảng A và B thi đấu vòng tròn”, thì nam Bến Tre (hạng 9) và nữ Vĩnh Phúc (hạng 7) mặc nhiên sẽ nằm ở bảng có 6 đội (bảng còn lại 5).

Tuy nhiên, nay thêm trường hợp nữ Hòa Phát Hưng Yên giải thể thì về mặt tổng quan, mọi người đều nghĩ ngay do ở giải nữ chỉ còn 10 đội nên mỗi bảng đương nhiên 5 đội và sẽ không có đội xuống hạng. Thế nhưng nếu chiếu theo quy định của điều lệ giải, đây là điều không hề đơn giản và không khéo sẽ bị ngộ nhận.

Bởi, ngoài 8 đội không bị ảnh hưởng, gồm: Thông tin Liên Việt Postbank (1) - NHTMCP Công thương VN (2), VTV Bình Điền Long An (3) - Tiến Nông Thanh Hóa (4), TPHCM (5) - PVD Thái Bình (6), Quảng Ninh (VĐ hạng A) – Truyền hình Vĩnh Long (Nhì hạng A) sẽ bốc thăm để chia đều về 2 bảng, do cùng từng cặp tương ứng về thứ hạng mùa trước lần lượt với 2 đội bỏ giải là Tập đoàn Cao su Bình Phước (8) và Hòa Phát Hưng Yên (10) nên về nguyên tắc, Vĩnh Phúc (7) và Rudico Hải Dương (9) đều phải tham gia bốc thăm. 

Và nếu chẳng may, cả hai đội này đều vào bảng A hoặc B (có 6 đội), bảng còn lại là 4 thì sẽ dẫn đến rắc rối không nhỏ. Bởi, cũng theo quy định của điều lệ, 2 đội hạng 5 và 6 sẽ phải tham dự vòng xếp hạng, dù đã xác định chẳng có đội rớt hạng do quy định “10 đội đứng đầu được tham dự giãi Bóng chuyền VĐQG 2017”.

Để góp phần giải tỏa hàng loạt gút mắc này, trong các Thông báo tới đây, đặc biệt là trước lễ bốc thăm, nên chăng LĐBCVN khẳng định hẳn về trường hợp “chéo ngoe” này nên đối với giải nữ, mỗi bảng chỉ có 5 đội, trong đó chủ nhà Rudico Hải Dương ở bảng B và tách Vĩnh Phúc sang bảng A (Yên Bái).

Dù có thêm nhiều thông tin từ thực tế để việc tổ chức thuận lợi hơn song rõ ràng, đây chỉ là những nhặt nhạnh có tính chất tham khảo nhằm giúp cho các phía có sự chuẩn bị tốt nhất trước thềm mùa giải năm 2016 của BCVN.

Thiết nghĩ, hiện vẫn còn là thời điểm trước lúc bước vào vạch xuất phát. Thế nên, điều cần thiết là phải nhanh chân trước khi tất cả mọi việc đều đã muộn.

MAI ANH